17 de mayo de 2006

17 de Maio, día das Letras Galegas



Hoxe celébrase en Galicia o Día das Letras, toda unha festa para os galegoparlantes, na que dende 1963, cada ano homenaxease un escritor galego o unha figura relevante no impulso da língua galega. Neste ano 2006 a figura escollida é a de Manuel Lugrís, fundador d'A Gaita Gallega, a primeira publicación da Galicia de alén mar que se editou integramente en galego, e fundador d'A Nosa Terra, a cabeceira de prensa en lingua galega de maior continuidade histórica. Dedicou Lugrís abondosos esforzos a subverter a hexemonía do castelán como lingua vehicular dos medios impresos galegos, tendencia lamentabelmente afianzada des que saíu do prelo El Catón Compostelano, hoxe hai xa 206 anos. Na rede podemos atopar máis información en Vieiros. Tamén o día conta con un portal de seu onde falase da figura de Lugris e podemos ollar para a axenda de actos de hoxe ou coñecer as biografías e as obras dos homenaxeados noutros anos.
O galego é unha das miñas línguas sentimentáis e hoxe para min tamén é un día especial. Animo ós que non coñecen esta língua que boten unha ollada pola rede e se animen a ler algunha cousa en galego ou algún autor galego ainda que sexa en castelán. Eu podo recomendar un dos meus favoritos, que é Cunqueiro (ese marabilloso fabulador) e un dos seus romances máis xeitosos: "Si o vello Simbad volvese ás illas" (si el viejo Simbad, volviese a las islas).

Velaquí un pequeno agasallo poético del.

Díxenlle á rula:Pase miña señora;
E foise polo medio e medio do outono
por entre as bidueiras, sobre o río.
O meu anxo da garda, coas azas sob o brazo dereito,
na man esquerda a calabaciña da auga,
ollando a rula irse, comentóu:
-Calquera día sin decatarte do que fas
dices: Pase miña señora¡
e é a alma tua a quen despides como un ave
nunha mañán de primavera
ou nun serán de outono.
© Alvaro Cunqueiro. "Herba de aquí e de acolá"

O, para quien prefiera leerlo en castellano, aquí un fragmento de su obra El año del cometa con la batalla de los cuatros reyes.
Para rematar, tamén unhas palabras suas, nas que expresa moi ben o desexo do compromiso seu coa língua dos seus ancestros e a razón da importancia da palabra como vertebradora da identidade do pobo galego.
Eu quixen e quero que a fala galega durase e continuase, porque a duración da fala é a única posibilidade de que nós duremos como pobo. Eu quixen que Galicia continuase e, ao lado da patria terrenal, da patria que son a terra e os mortos, haxa estoutra patria que é a fala nosa. Se de min algún día, despois de morto, se quixese facer un eloxio, e eu estivese dando herba na terra nosa, podería dicir a miña lápida: "aquí xace alguén que coa súa obra fixo que Galicia durase mil primaveras máis".

4 comentarios:

lopezsanchez dijo...

Hombre, pues felicidades en uno de tus días!!
Anoto las sugerencias sobre Cunqueiro. Alguien por ahí dijo que antes del realismo mágico estaban las meigas gallegas. Y ciertamente, nada como leer La saga/Fuga de J.B. o cualquier cosilla de Fernández Flores para entrar en un mundo mágico y fascinante. Incluso ya en Los Pazos de Ulloa se atisba ese rico universo.
En cuanto a lo de leer en gallego... Bueno, yo leí a Rosalía en su lengua, ¿te sirve?

Vulcano Lover dijo...

Claro que me vale... Lo de Cunqueiro es una pasión para mí. Lo considero inteligente, lúcido, finísimo en el humor y en la ironía y desbordante como nadie en la fantasía de historias y personajes. "Si o vello Smbad voltase ás illas", "Merlin e familia" o "As mocidades de Ulises" son algunas de sus obras predilectas... Y es que mezcla tradicción occidental, mitos de la literatura, persopnajes caballerescos medievales, mitos griegos y todo en la galicia rural con esos personajes gallegos "de retranca" que él dibuja a la perfección. A mí me encanta, la verdad. Y sobre todo, la fantasía de sus historias, donde puede pasar de todo, en un ejercicio de creación que toca a veces el surrealismo... Bueno, es que tengo predilección por él, pero tú prueba a leer algo de él y me cuentas (tengo alguna de sus novelas en castellano, si quieres te la presto, es que él usa un gallego dialectal de su región que es bastante difícil de leer)

Vulcano Lover dijo...

EL diario digital en gallego VIEIROS, que siempre encuentro crítitico y comprometido ha tenido al idea de crear un concurso para que la gente envía fotos que identifiquen SU LENGUA, es decir, el gallego... Dicen ellos en las normas que "As fotografías non poderán incluír nin retratos de autores ou xente da cultura, nin bandeiras, nin, libros, nin letras, nin bibliotecas, nin imaxes de xornais impresos. " Así, con esas restricciones, es curioso lo que la gente va mandando... ¿con qué identificaríais vosstros algo tan etereo pero tan real como una lengua??????

Vulcano Lover dijo...

Me olvidaba, por si alguien quiere echar un vistazo:

http://www.vieiros.com/especiais/ogalegonoespello/